ปัญหาใหญ่ของคุณแม่ในปัจจุบันนั้น คงหนีไม่พ้นกับการต้องออกไปทำงานนอกบ้าน ไม่มีเวลาให้นมลูกเหมือนคุณแม่ในสมัยก่อนครับ ดังนั้นการเก็บน้ำนมไว้ให้ลูกกิน ในตอนที่คุณแม่ไม่อยู่จึงเป็นสิ่งที่ควรเรียนรู้ ซึ่งทำไม่ยากเลย ในบทนี้หมอจะสอนการเก็บน้ำนมของคุณแม่ที่ถูกต้อง โดยแบ่งเป็นระยะต่างๆ ตั้งแต่ช่วงอยู่ในโรงพยาบาล ตอนกลับบ้าน รวมไปถึงตอนที่คุณแม่ต้องออกไปทำงานครับ ซึ่งก่อนไปเรียนรู้เรื่องการเก็บน้ำนม หมอจะพาไปดูกันก่อนครับ ว่าน้ำนมนั้นมาจากไหน   น้ำนมแม่มาจากไหน ? น้ำนมแม่นั้นสร้างจากเนื้อเยื่อในเต้านม โดยการควบคุมของระบบฮอร์โมนจากสมอง สามารถดูรูปและอ่านกลไกคร่าวๆของการสร้างน้ำนมแม่ จากเรื่องเดิมครับ (คลิกที่นี่เพื่ออ่านตอนกำเนิดสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม) หมอขอสรุปสั้นๆสองอย่างดังนี้ครับ สิ่งที่กระตุ้นการสร้างน้ำนม เช่น การดูดนม และ เต้านมที่ไม่มีน้ำนม สิ่งที่ยับยั้งการสร้างน้ำนม เช่น น้ำนมเต็มเต้าและการคัดตึงเต้านม หากจะสรุปได้ง่ายๆ หากอยากให้น้ำนมเยอะ คือ “ให้เกิดการดูดบ่อยๆ อย่าให้นมคัดเต้า” เข้าใจเท่านี้ก็เพียงพอครับ       การปั๊มเก็บน้ำนม ปัจจุบันนี้มีอุปกรณ์ปั๊มน้ำนมหลายแบบครับ เลือกซื้อได้ตามกำลังทรัพย์เลย และอย่าลืมถุงเก็บน้ำนมนะครับ น้ำนมที่เราเก็บนั้น ถ้าเก็บในช่องแช่แข็งตู้เย็นธรรมดา สามารถเก็บได้ 6 เดือน แต่หากเราใช้ตู้แช่ไอศกรีม สามารถเก็บได้ถึง 1 ปีเลยทีเดียวครับ การปั๊มนมนั้นใช้ระยะเวลารอบละ 15 […]

เด็กๆ ไม่ว่าอายุเท่าไรก็ตาม ก็จะต้องโดยสารรถยนต์ อย่างน้อยๆ เมื่ออายุได้สักสองสามวัน ก็จะต้องนั่งรถกลับบ้าน  คำถามคือ ทำอย่างไรถึงจะปลอดภัยที่สุด ? สำหรับผู้ใหญ่แล้ว รถยนต์สมัยนี้ได้ใส่อุปกรณ์ช่วยเพิ่มความปลอดภัยเมื่อเกิดอุบัติเหตุไว้ดีกว่าแต่ก่อนมาก มีสองอย่างหลักๆ คือ เข็มขัดนิรภัย เพื่อป้องกันการกระเด็นและกระแทกกับพวงมาลัย เมื่อใช้ร่วมกับ ถุงลมนิรภัย ก็จะลดการบาดเจ็บลงได้มาก  เนื่องจากศีรษะและใบหน้าไม่ต้องกระแทกกับพวงมาลัยหรือคอนโซลหน้ารถโดยตรง สิ่งเหล่านี้เหมาะกับเด็กหรือไม่ ?? คำตอบคือ ไม่เลย ให้ลองนึกภาพเอาเด็กอายุสักสี่ห้าขวบ มานั่งบนเบาะรถยนต์แล้วจับคาดเข็มขัดนิรภัยดู จะเกิดอะไรขึ้น คำตอบคือ เข็มขัดจะรัดคอเด็กพอดี ในลักษณะนี้หากเกิดอุบัติเหตุจะได้รับการบาดเจ็บบริเวณคอ กล่องเสียงแตก และคอหักได้   ภาพจาก: http://www.aviva.co.uk/ อีกประการหนึ่งที่สำคัญคือ ขนาดศีรษะเด็กนั้นมีขนาดใหญ่เมื่อเทียบกับตัว(ตามภาพ) ดังนั้น เมื่อเกิดการชน (ให้นึกภาพว่าเหมือนการสะบัดแส้) ส่วนหัวของเด็กจะเกิดการสะบัดเหมือนปลายแส้ไปข้างหน้าและกลับมาข้างหลังอย่างรวดเร็ว (whiplash injury) ซึ่งในลักษณะนี้จะทำให้คอหัก พิการหรือเสียชีวิตได้ครับ นอกจากนี้ ถุงลมนิรภัยก็ไม่ได้ออกแบบมาสำหรับเด็ก  เมื่อเกิดการชน ถุงลมนิรภัยจะพองตัวออกมาอย่างรวดเร็ว ศีรษะเด็กที่มีขนาดโตอยู่แล้ว ยิ่งจะกระแทกแรงขึ้นเป็นสัดส่วน ทำให้เกิดการบาดเจ็บที่รุนแรงกว่าเมื่อเทียบกับผู้ใหญ่ ดังนั้นจึงเป็นที่มาของเบาะนิรภัยสำหรับเด็ก หรือที่นิยมเรียกกันว่า car seat นั่นเอง มีแบบหลักๆ […]

. “นมแม่ทำให้ความผูกพันระหว่างแม่และลูกเพิ่มขึ้น ลดความเสี่ยงในการเป็นโรคภูมิแพ้ของลูก สามารถลดน้ำหนักคุณแม่หลังคลอด ให้หุ่นสวยเหมือนเดิม และยังทำให้การเงินของครอบครัวดีขึ้นด้วยครับ” . จากบทที่แล้วเราเรียนรู้เรื่องกำเนิดสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมไปแล้ว(คลิกที่นี่เพื่ออ่านกำเนิดสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม) ได้รู้ถึงการพัฒนาของสิ่งมีชีวิตที่เลี้ยงลูกด้วยนมไปแล้ว และหมอยังทิ้งคำถามไว้ในตอนท้ายว่า ทำไมมนุษย์จึงเป็นสัตว์ชนิดเดียวที่กินนมของสัตว์อื่น บทนี้หมอจะเล่าให้ฟังครับว่า ทำไมมนุษย์ถึงได้กินนมของสัตว์อื่น และ นมแม่กับนมวัวนั้น ต่างกันอย่างไร   เรามาทำความเข้าใจกันก่อนว่า ทำไมมนุษย์ถึงกินนมของสัตว์อื่น? ถ้าจะกล่าวไปถึงจุดเริ่มต้นที่ชัดเจนคงต้องย้อนไปในอดีตและความเป็นธรรมชาติของมนุษย์เราครับ รู้กันดีว่ามนุษย์เราเป็นสัตว์ที่ดำรงชีวิตอยู่ด้วยการกิน เรากินทั้งพืชและสัตว์ เพราะร่างกายและอวัยวะภายในของเราออกแบบมาแบบนั้นจริงๆครับ ซึ่งการกินสัตว์อื่นเป็นอาหารนั้น เราไม่ได้กินเฉพาะเนื้อ แต่เรากินทุกส่วนที่ไม่เป็นพิษ อาจจะฟังดูน่ากลัวครับ แต่หมอว่าเราต้องเข้าใจธรรมชาติของตัวเรา และแน่นอนว่า “นม” ก็เป็นหนึ่งในสิ่งที่มนุษย์อย่างเรานำมาดื่มกินเพื่อสร้างพลังงานครับ   เมื่อเข้าสู่ยุคอุตสาหกรรม และ ทุนนิยม มีการค้าขาย มีเศรษฐกิจ มีการหารายได้จากการค้าขาย จึงเริ่มมีการ “เลี้ยงสัตว์เพื่อเก็บเอาน้ำนม” เพื่อเอาน้ำนมนั้นไปขายสร้างรายได้ นั่นคือจุดเปลี่ยนที่ชัดเจนของการเลี้ยงลูกในยุคปัจจุบันครับ ด้วยการตลาด การโฆษณา สร้างความเชื่อและภาพลักษณ์ที่สวยงามเกี่ยวกับน้ำนมจากสัตว์ต่างๆ  ทำให้การกินนมของสัตว์อื่นนั้นกลายเป็นเรื่องธรรมดา และ กลายเป็นส่วนหนึ่งในชีวิตประจำวันครับ ทำไมต้องนมวัวหล่ะ? นมแพะ นมควาย นมลิง ไม่ได้เหรอครับ คำตอบคือ เพราะวัวเป็นสัตว์ที่เลี้ยงง่ายและให้น้ำนมเยอะที่สุด […]

ปัจจุบันเด็กไทยและเด็กทั่วโลกเป็นภูมิแพ้มากขึ้น ความผูกพันระหว่างแม่กับลูกลดลง หลายบ้านเสียเงิน ซื้อนมให้ลูกในหลักหลายพันบาทต่อเดือน ยิ่งไม่มีเงิน ยิ่งต้องออกไปหา และ ต้องห่างลูกมากขึ้น เดี๋ยวเรามาหาทางออกที่ดีที่สุดร่วมกันครับ (เรื่องนี้ยาว เป็นมหากาพย์เลยทีเดียว) . .   เราอาจจะต้องท้าวความไปไกลซักหน่อยครับ ถึงวิวัฒนาการของสิ่งมีชีวิต(คลิกที่นี่เพื่อเรียนรู้พัฒนาการของมนุษย์) สัตว์แต่ละชนิดนั้น มีการเลี้ยงลูกที่แตกต่างกัน แต่เป้าหมายนั้นเหมือนกันคือ “รอให้ลูกพร้อม” พร้อมที่จะดำรงชีพและหากินด้วยตัวเองได้ครับ สัตว์บางชนิดเลี้ยงลูกในรัง  บางชนิดเลี้ยงในรู  บางชนิดเลี้ยงในผนังหน้าท้องเช่นจิงโจ้เลยก็มีครับ สัตว์แต่ละชนิดจะมีการให้อาหารลูกแตกต่างกันไป นกจะหาหนอนให้ลูกตอนที่ยังเด็ก ไก่จะพาลูกออกคุ้ยเขี่ยหากินและคอยดูแลความปลอดภัย แต่ก็มีสิ่งมีชีวิตกลุ่มหนึ่งวิวัฒนาการ เรื่องการเลี้ยงลูกขึ้นมาโดยการ “ให้นม” เราเรียกสิ่งมีชีวิตกลุ่มนี้ว่า “สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม” ซึ่งถือเป็นการวิวัฒนาการขั้นสูงสุดเลยก็ว่าได้ครับ ประโยชน์ที่แตกต่างจากสัตว์อื่นๆในอดีตคือ การเลี้ยงลูกด้วยนมทำให้ “แม่กับลูกอยู่ด้วยกันตลอดเวลา”     การวิวัฒนาการนี้ทำให้ลูก ไม่ต้องเผชิญกับภาวะโดดเดี่ยว และ อันตราย ขณะที่แม่ออกไปหาอาหารครับ จะเห็นได้ว่าในช่วงแรกของชีวิต คุณแม่ไม่สามารถวางลูกบนเตียงนิ่งๆได้เลย ลูกจะร้องงอแงให้อุ้มตลอด นั่นคือสิ่งที่ธรรมชาติของมนุษย์กำหนดมาครับ     กลไกการเกิดน้ำนม Credite: http://philschatz.com/anatomy-book/contents/m46325.html ถ้าจะคุยถึงกลไกการสร้างน้ำนมให้ครอบคลุมแล้ว คงจะเยอะมาก เพราะกลไกของร่างกายนี้ประกอบด้วยระบบอัจฉริยะมากมายที่เกี่ยวกับ […]

  เพราะเด็กหนึ่งคนนั้นมีการเปลี่ยนผ้าอ้อมโดยเฉลี่ยถึง 6000 ครั้ง เพราะเลือกผิด… เท่ากับ “ชีวิตเหนื่อย” ในบทความนี้หมอมีคำตอบ ที่จะทำให้คุณเลือกผ้าอ้อมได้เหมาะสมกับครอบครัว และ ลูกน้อยครับ ผ้าอ้อมนั้นสำคัญอย่างไร? ผ้าอ้อมนั้นมีหน้าที่หลักๆคือ “ห่อหุ้มเด็ก” และ “กำจัดของเสีย” ครับ จำเป็นที่เราจะต้องรู้จุดประสงค์ในการใช้นะครับ เพราะ ผ้าแต่ละแบบนั้นมีคุณสมบัติที่แตกต่างกัน และจำเป็นที่เราจะต้องเลือกใช้ให้ถูกต้องเพื่อความสะดวก และ ปลอดภัย มีการเก็บสถิติในเด็กไทย ตั้งแต่ แรกเกิดจนถึง 2 ปีครึ่ง มีการเปลี่ยนผ้าอ้อมถึง 4000 ครั้ง แต่หากเป็นกลุ่มประเทศทางยุโรปนั้น ตัวเลขการเปลี่ยนผ้าอ้อมพุ่งไปถึง 6000 ครั้งเลยทีเดียวครับ  หากจะคิดเป็นจำนวนเงินที่ใช้จัดการเรื่องผ้าอ้อมนั้นถือว่า อยู่ในหลัก “หลายหมื่น” ซึ่งหมอถือว่ามากเอาการ  มากพอที่เราจะต้องเรียนรู้ร่วมกันครับ การใช้ผ้าอ้อมนั้นมีหลายรูปแบบทั้ง แบบธรรมดา แบบสำเร็จรูป และ แบบกึ่งสำเร็จรูปก็ยังมีด้วยนะครับ ประเภทของผ้าอ้อม ปัจจุบันมีการแบ่งผ้าอ้อมออกเป็น 3 ประเภท ตามลักษณะการใช้งานดังนี้ครับ ผ้าอ้อมธรรมดา  ก็คือผ้าอ้อมทั่วไปนี่แหละครับ เป็นแผ่นบางๆ มีหลายขนาดตามการใช้งาน ตั้งแต่ […]